‘We zullen onze mensen aanzetten om alle kranen in het ziekenhuis ten minste eens per week open te draaien’, vertelt Katleen Van der Biest van het ASZ.
Twee bejaarde patiënten van het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis van Aalst (ASZ) zijn overleden na een besmetting met de legionellabacterie. Twee anderen overleefden. Er wordt gevreesd dat de infectiebron zich in het ziekenhuis zelf bevindt, en dus neemt het ziekenhuis de nodige maatregelen.
De eerste legionellabesmetting in het ASZ werd vorig jaar in december ontdekt bij een patiënt met een atypische longontsteking. In maart stelde het ziekenhuis bij een andere patiënt dezelfde diagnose. Allebei konden ze bijtijds gered worden met antibiotica. Ze zijn genezen en al lang ontslagen uit het ziekenhuis. Een maand later liep het echter fout af toen een derde patiënt bezweek aan de gevolgen van een legionella-infectie. Vorige maand overleed een tweede patiënt. ‘Het gaat in beide gevallen om 70-plussers die al fel verzwakt waren door andere aandoeningen’, verduidelijkt Katleen Van der Biest van het ASZ. ‘Daarom staat het ook niet vast wat de dood heeft veroorzaakt, maar de legionellabesmetting zal wellicht meegespeeld hebben. We hebben dat ook niet verzwegen aan hun familieleden.’
Onschuldige griep of longontsteking
De kans is reëel dat de bacterie nog andere patiënten ziek heeft gemaakt zonder dat ze het zelf beseften. Achter een eenvoudig griepje of een beheersbare longontsteking kan immers legionella schuilgaan. Een ziekenhuis is verplicht legionellabesmettingen te melden aan Volksgezondheid. ‘We hebben op diverse plekken in de waterleiding van het ziekenhuis gezocht naar besmettingshaarden, maar nergens hebben we hoeveelheden ontdekt die de grenswaarde overschrijden’, zegt Joris Moonens van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (VAZG). ‘Maar vier gevallen op zo’n korte tijd op dezelfde plek is natuurlijk verdacht.’ Omdat de ziekte een incubatieperiode heeft van 2 tot 28 dagen, ging het ziekenhuis ook na of de bron van de besmetting niet te vinden was bij de patiënten thuis of in het rusthuis waar ze voor hun opname verbleven. ‘In geen van de vier gevallen echter kon de bron gelokaliseerd worden’, aldus het ASZ.
In een ultieme poging alsnog een gemeenschappelijke broedhaard te vinden, probeert het ASZ om het DNA te vergelijken van de dodelijke bacteriën die in de patiënten werden aangetroffen.
Waarschuwing
Het ASZ heeft de onaangename feiten niet weggemoffeld. Integendeel, het ziekenhuis verspreidde zelf een persbericht. ‘We spelen open kaart omdat we toekomstige besmettingen willen voorkomen’, aldus Katleen Van der Biest. ‘Alle patiënten die uit het ziekenhuis ontslagen worden, krijgen een brief voor hun huisarts mee waarin we vragen de eerste drie weken extra uit te kijken voor eventuele symptomen van de ziekte zoals grieperigheid en longaandoeningen.’
Voorts zal het ziekenhuis één keer per maand in plaats van tweemaal per jaar de waterkwaliteit controleren en, in afwachting van een heuse chloorinstallatie, zelf chloor toevoegen aan het water, precies zoals in zwembaden gebeurt. Het water zal echter wel drinkbaar blijven. Oude stukken waterleiding die al uit de jaren tachtig dateren, zullen systematisch vervangen worden. Daarnaast komt er ook een sensibiliseringscampagne voor de duizend personeelsleden. ‘We zullen onze mensen aanzetten om alle kranen in het ziekenhuis ten minste eens per week open te draaien, want de bacterie gedijt vooral in stilstaand water.’